De uitwendige gehoorgang van de hond is erg lang en bochtig. Hij begint bij het trommelvlies (in de schedel) en loopt een eindje horizontaal, buigt vervolgens 90° naar boven toe en verbreedt tot hij overgaat in de oorschelp (pinna). Vele hondenrassen hebben haargroei in het laatste stuk van de gehoorgang, net binnen opening.
De wand van de gehoorgang bestaat uit huid binnenin een kraakbenig kanaal. In de huid van de gehoorgang zitten kliertjes die oorsmeer (cerumen) produceren. Dit oorsmeer dient om stof en vuil op te vangen en heeft ook een antibacteriële werking.
Om het bevuilde oorsmeer naar buiten te werken bestaat er in het normale oor een speciaal transportmechanisme, een soort roltrap of transportbandsysteem, waarbij cellen uit de diepte voortdurend opschuiven naar boven en buiten toe om zo het oor proper te houden. Gezonde oren hoeven dus niet of zelden gereinigd te worden; ze blijven vanzelf schoon.
Ontsteking van de oren komt vaak voor bij honden en uit zich door jeuk. Hierdoor gaan de dieren schudden met de kop en krabben aan de oren. Ook merkt men dat de binnenkant van de oorschelp rood wordt en dat er veel meer en vaak stinkend oorsmeer wordt gevormd.
Als de ontsteking in dit stadium niet snel onderkend en/of behandeld wordt, zal de toestand snel evolueren naar een pijnlijk oor, waarbij de hond kan janken bij het krabben en afwerend of agressief kan reageren als men aan de oren komt.
Oorzaken Traditioneel worden drie soorten van oorzaken onderkend:
Diagnose Tijdens een eerste onderzoek zal de dierenarts de oren ispecteren met een otoscoop om te kijken naar de uitgebreidheid van de ontsteking, de hoeveelheid en de consistentie van het oorsmeer, de aanwezigheid van vreemd materiaal of overtollige haren, de toestand van de huid binnenin de gehoorgang en de toestand van het trommelvlies. Als er te veel oorsmeer aanwezig is zullen de oren eerst moeten gespoeld worden Als het oor al te pijnlijk geworden is, zal hiervoor vaak een verdoving noodzakelijk zijn.
Vervolgens wordt er een staal van het oorsmeer genomen en microscopisch onderzocht. Hierbij wordt beoordeeld welke en hoeveel organismen er aanwezig zijn (gistcellen, cocvormige en staafvormige bacteriën) en of er ontstekingscellen aanwezig zijn en in welke toestand deze verkeren (degeneratief of niet).
Op basis van deze bevindingen wordt beslist welke behandeling nodig is en of er bijkomend onderzoek moet gedaan worden.
Behandeling Als er te veel oorsmeer aanwezig is, is het belangrijk dit eerst te verwijderen d.m.v. een oorspoeling. Dit wordt onder een lichte verdoving gedaan voor het comfort van de hond. Via een sonde die tot tegen het trommelvlies wordt ingebracht wordt er water op lichaamstemperatuur onder druk in de gehoorgang gespoten zodat al het vuil loskomt en naar buiten wordt uitgespoeld. Het is vaak erg lastig om alle oorsmeer weg te krijgen, daarom kan een oorspoeling soms 30 minuten per oor duren.
Als de hond manipulatie van deoren toelaat, wordt er gestart met een lokale behandeling met oordruppels. Er bestaan verschillende soorten druppels, elk met hun eigen specifieke samenstelling. De keuze voor een bepaald product wordt gebaseerd op het cytologisch onderzoek.
Soms is het nodig ook een algemene behandeling in te stellen, bijvoorbeeld als de hond niet toestaat dat u druppels aanbrengt.
Het is zeer belangrijk dat de behandeling opgevolgd wordt. Na de eerste twee weken behandeling moeten de oren opnieuw bekeken worden en moet er terug een cytologisch onderzoek plaatsvinden om het effect van de behandeling te controleren en eventueel bij te sturen.
Bij een goed resultaat kan de behandeling geleidelijk worden afgebouwd. Controleonderzoeken blijven noodzakelijk tot de oren volledig terug normaal zijn. Therapiefalen is bijna altijd te wijten aan onvoldoend agressieve of te korte behandelingen die onvoldoende opgevolgd worden.
Chronisch en ongeneesbaar geworden ontstekingen moeten levenslang behandeld worden. Meestal betekent dit det de oren 1 tot 3 keer per week moeten gedruppeld worden.
Soms hangt de oorontsteking samen met andere huidproblemen van allergische of hormonale aard. Als het onderliggende probleem afdoende kan behandeld worden, zal de oorontsteking meestal ook verdwijnen, of veel beter onder controle blijven.
Complicaties Langdurige ontstekingen leiden tot onomkeerbare veranderingen. De ergste problemen zijn verkalking van het kraakbeen en woekering (hypertrofie) van de huid binnenin de gehoorgang. Als deze complicaties zich voordoen is er geen andere oplossing dan het chirurgisch verwijderen van de gehele gehoorgang (totale ablatio of TECA). Hierbij worden ook het trommelvlies en de gehoorbeentjes verwijderd. De hond is na deze operatie dan ook doof. Complicaties als wondinfectie/abcesvorming of verlamming van delen van het aangezicht kunnen niet altijd vermeden worden.
Ontsteking van het middenoor (otitis media) kan voorkomen als het trommelvlies scheurt of als bacteriën doorheen een ontstoken trommelvlies kunnen doorsijpelen tot in het middenoor. Dit uit zich dan door scheve kopstand, evenwichtsstoornissen en ongecontroleerde oogbewegingen (nystagmus). In zo'n geval zijn spoeling van het middenoor en langdurige antibioticatherapie noodzakelijk.
Hoe oren reinigen?
Hoe oren druppelen?
De wand van de gehoorgang bestaat uit huid binnenin een kraakbenig kanaal. In de huid van de gehoorgang zitten kliertjes die oorsmeer (cerumen) produceren. Dit oorsmeer dient om stof en vuil op te vangen en heeft ook een antibacteriële werking.
Om het bevuilde oorsmeer naar buiten te werken bestaat er in het normale oor een speciaal transportmechanisme, een soort roltrap of transportbandsysteem, waarbij cellen uit de diepte voortdurend opschuiven naar boven en buiten toe om zo het oor proper te houden. Gezonde oren hoeven dus niet of zelden gereinigd te worden; ze blijven vanzelf schoon.
Ontsteking van de oren komt vaak voor bij honden en uit zich door jeuk. Hierdoor gaan de dieren schudden met de kop en krabben aan de oren. Ook merkt men dat de binnenkant van de oorschelp rood wordt en dat er veel meer en vaak stinkend oorsmeer wordt gevormd.
Als de ontsteking in dit stadium niet snel onderkend en/of behandeld wordt, zal de toestand snel evolueren naar een pijnlijk oor, waarbij de hond kan janken bij het krabben en afwerend of agressief kan reageren als men aan de oren komt.
Oorzaken Traditioneel worden drie soorten van oorzaken onderkend:
- initiërende oorzaken:
- mijten
- poliepen
- vreemd voorwerp
- predisponerende oorzaken:
- allergie
- hormonale afwijkingen
- onderhoudende:
- bacteriën
- gisten
- chronische veranderingen
Diagnose Tijdens een eerste onderzoek zal de dierenarts de oren ispecteren met een otoscoop om te kijken naar de uitgebreidheid van de ontsteking, de hoeveelheid en de consistentie van het oorsmeer, de aanwezigheid van vreemd materiaal of overtollige haren, de toestand van de huid binnenin de gehoorgang en de toestand van het trommelvlies. Als er te veel oorsmeer aanwezig is zullen de oren eerst moeten gespoeld worden Als het oor al te pijnlijk geworden is, zal hiervoor vaak een verdoving noodzakelijk zijn.
Vervolgens wordt er een staal van het oorsmeer genomen en microscopisch onderzocht. Hierbij wordt beoordeeld welke en hoeveel organismen er aanwezig zijn (gistcellen, cocvormige en staafvormige bacteriën) en of er ontstekingscellen aanwezig zijn en in welke toestand deze verkeren (degeneratief of niet).
Op basis van deze bevindingen wordt beslist welke behandeling nodig is en of er bijkomend onderzoek moet gedaan worden.
Behandeling Als er te veel oorsmeer aanwezig is, is het belangrijk dit eerst te verwijderen d.m.v. een oorspoeling. Dit wordt onder een lichte verdoving gedaan voor het comfort van de hond. Via een sonde die tot tegen het trommelvlies wordt ingebracht wordt er water op lichaamstemperatuur onder druk in de gehoorgang gespoten zodat al het vuil loskomt en naar buiten wordt uitgespoeld. Het is vaak erg lastig om alle oorsmeer weg te krijgen, daarom kan een oorspoeling soms 30 minuten per oor duren.
Als de hond manipulatie van deoren toelaat, wordt er gestart met een lokale behandeling met oordruppels. Er bestaan verschillende soorten druppels, elk met hun eigen specifieke samenstelling. De keuze voor een bepaald product wordt gebaseerd op het cytologisch onderzoek.
Soms is het nodig ook een algemene behandeling in te stellen, bijvoorbeeld als de hond niet toestaat dat u druppels aanbrengt.
Het is zeer belangrijk dat de behandeling opgevolgd wordt. Na de eerste twee weken behandeling moeten de oren opnieuw bekeken worden en moet er terug een cytologisch onderzoek plaatsvinden om het effect van de behandeling te controleren en eventueel bij te sturen.
Bij een goed resultaat kan de behandeling geleidelijk worden afgebouwd. Controleonderzoeken blijven noodzakelijk tot de oren volledig terug normaal zijn. Therapiefalen is bijna altijd te wijten aan onvoldoend agressieve of te korte behandelingen die onvoldoende opgevolgd worden.
Chronisch en ongeneesbaar geworden ontstekingen moeten levenslang behandeld worden. Meestal betekent dit det de oren 1 tot 3 keer per week moeten gedruppeld worden.
Soms hangt de oorontsteking samen met andere huidproblemen van allergische of hormonale aard. Als het onderliggende probleem afdoende kan behandeld worden, zal de oorontsteking meestal ook verdwijnen, of veel beter onder controle blijven.
Complicaties Langdurige ontstekingen leiden tot onomkeerbare veranderingen. De ergste problemen zijn verkalking van het kraakbeen en woekering (hypertrofie) van de huid binnenin de gehoorgang. Als deze complicaties zich voordoen is er geen andere oplossing dan het chirurgisch verwijderen van de gehele gehoorgang (totale ablatio of TECA). Hierbij worden ook het trommelvlies en de gehoorbeentjes verwijderd. De hond is na deze operatie dan ook doof. Complicaties als wondinfectie/abcesvorming of verlamming van delen van het aangezicht kunnen niet altijd vermeden worden.
Ontsteking van het middenoor (otitis media) kan voorkomen als het trommelvlies scheurt of als bacteriën doorheen een ontstoken trommelvlies kunnen doorsijpelen tot in het middenoor. Dit uit zich dan door scheve kopstand, evenwichtsstoornissen en ongecontroleerde oogbewegingen (nystagmus). In zo'n geval zijn spoeling van het middenoor en langdurige antibioticatherapie noodzakelijk.
Hoe oren reinigen?
- vul het oor volledig met met vloeibare oorreiniger
- laat 5 minuten inwerken
- laat de hond zoveel mogelijk product uitschudden
- maak de oorschelp en het begin van de gehoorgang proper
- herhalen tot er geen vuil meer uitkomt
Hoe oren druppelen?
- dikke/visceuze druppels
- hou de oorschelp omhoog
- steek de pipet loodrecht naar beneden zo diep mogelijk in het oor
- knijp een beetje product uit
- goed rondmasseren
- waterige/vloeibare druppels
- laat 0,5 tot 1,5 ml product in het oor lopen
- goed rondmasseren
